AYLAK DERGİ

İSMAİL HAKKI CANDAR

  1. Merhaba İsmail Bey, öncelikle okuyucularımız için kendinizden bahsedebilir misiniz? 

Merhaba, ben İsmail Hakkı CANDAR. 1962 Kastamonu Tosya doğumluyum. 1970 yılında ailemle birlikte İstanbul’a geldim. Beyoğlu Akşam Ticaret Lisesi 1982 yılı mezunuyum. Şu anda her marka her model daktilo, hesap makinesi, yazar kasa, yazıcı, fotokopi, tarayıcı tamiri ve bakımı, daktilo şeridi ve muadil toner satışı yapıyorum.

  • Bu mesleğe nasıl başladınız?

Çocukluğumda oyuncakların, saatin, radyonun nasıl çalıştığını merak edip bakardım. Hareketli oyuncaklarla oynamaktansa onları söküp nasıl çalıştığına bakmak beni daha çok mutlu ediyordu. Arkadaşımın çalıştığı yerde daktilo tamircisine çırak aranıyormuş. Arkadaşım beni daktilo tamircisine götürdü. Bir anonim şirkette çalışıyordum. Anonim şirketin çalışma şartları çok iyiydi. 1978 yılında bu şirketteki işimi bırakıp Karaköy Yüksek Kaldırım Caddesi’nde daktilo tamircisinde çırak olarak işe başladım.

  • Bir daktiloyu hayata döndürmek size ne hissettiriyor? 

Bir daktiloyu hayata döndürmekten keyif alıyorum. Bakımını, tamirini yaptıktan sonra sorunsuz şekilde çalışması beni çok mutlu ediyor.

  • Bu mesleği ayakta tutan biri olarak çırak yetiştiriyor musunuz? 

Çırağım yok. Son çırağım 1993 yılında vardı. Daktiloların kullanımı sürekli azaldığı için bu işi öğrenmek isteyen olmadı. Çıraklar o dönemlerde bile bir meslek öğrenmek için değil geçimini sağlamak amacı ile çalışıyorlardı. Daktilo tamirini kendi yapmak isteyenlere ise yardımcı oluyorum.

  • Yazmak… Bir insanın kendini ifade etme şekillerinden en derini. Tarihe yön veren anlaşmaların, sevdalı yüreklerden çıkan sözlerin, edebi eserlerin şekil aldığı emek mekanizması daktilonun günümüz yazı araçlarından en büyük farkı nedir sizce?

Daktiloda yazı yazarken tuşların, tuş kollarının hareketini görmek, daktilonun kendine özgü sesini duymak ve daktilo ile yazı yazarken harcanan emeğin karşılığında elde edilen yazıyı görmek daha kıymetli olur. Mekanik daktilolar elektrik gerektirmez, kartuş, toner ihtiyacı yoktur. Şeridi olmasa bile yazdıklarınızın kâğıtta izi kalır, okunabilir. Taşınabilir daktiloları yanınızda götürebilir, istediğiniz her yerde kullanabilirsiniz. Ara sıra bakımı yapılırsa uzun süre sorunsuz kullanılabilir.

  • Sizin daktiloda yazmış olduğunuz en kıymetli şey neydi? 

Daktiloda yazmış olduğunum en kıymetli şey 30 yıl önce eşime yazdığım şiirdir.

  • Daktiloya dair hiç unutmadığınız bir hikâye var mı?

Bir daktiloyu tamir ederken ilginç bir arıza vardı. Bu arıza ile uğraşırken iş yerimin bulunduğu iş hanı akşam kapanmış. İşe daldığım için iş hanımın kapandığının farkına varmamıştım. İş hanının görevlisi hanı kilitleyip gitmiş. O zamanlar cep telefonu yok. Üstelik cumartesi akşamı… İtfaiyeyi aradım. Beni 4. kat penceresinden kurtardılar. İtfaiye kurtarmasaydı pazartesi sabahına kadar handa kilitli kalacaktım.

  • Daktilonun dönüşümüne tanık olmuş biri olarak son yıllarda artan daktilo ilgisini nasıl buluyorsunuz? 

Son yıllarda artan daktilo ilgisini olumlu buluyorum. Bu ilgi beni heyecanlandırıyor.

  • Daktilo sadece hobi olarak mı talep görüyor yoksa daktilo kullanmaya devam eden kurumlar var mı? Almanya Dış İstihbarat Servisi’nin iç yazışmalarda daktilo kullandığını okumuştum geçtiğimiz yıllarda.

Yeni şairliğe ve yazarlığa başlayan gençler daktilo kullanarak eski şair ve yazarların yaşantısını deneyimlemek istiyorlar. Aile büyüklerinden kalan makinelerin bakım ve tamirini yaptırarak çalışır durumda saklamak isteyenler oluyor. Çok eski daktiloları bulunduran koleksiyonerler var. Noterler bir daktilo bulunduruyor. Firmalar arasında daktilo kullanımı çok nadir. Günümüzde daktilo kullanmaya devam ettiğini açıklayan sanatçılarımız var.

  1. Teknoloji karşısında eriyen bir zanaatınız var. Teknoloji size ne hissettiriyor?

Daktiloları tamir ederken teknolojiden faydalanıyorum. Daktilolar bugünkü teknolojinin gelişmesine faydalı olduğu gibi gelişen teknolojinin de eski daktiloların bakım ve tamirini yaparken faydası oluyor. Örnek olarak, tamir ederken fotoğraf ve video çekerek unutulan yerleri hatırlamamızda, 3D yazıcı ile yedek parçaların yapılması gibi gelişen teknolojiden yararlanıyorum. Teknoloji ne kadar gelişirse gelişsin daktilonun yeri ayrıdır.

  1. Daktilonun geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Daktilonun kullanımı azalsa da tamamen yok olacağını düşünmüyorum. Çok uzun yıllar hayatımızda olacağını düşünüyorum.

  1. Daktilo satın almayı düşünenler en çok neye dikkat etmeli? Siz daktilo tamir etmenin yanı sıra daktilo satıyor musunuz?

Daktilo satın almayı düşünenlerin daktilo almadan önce daktilo tamircisine danışmalarında yarar vardır.  Daha çok tamirat işiyle uğraşıyorum. Daktilo satışım da var. Bende satılık daktilo yoksa daktilo satan arkadaşlarıma yönlendiriyorum. 

  1. Peki, daktilo satın almayı düşünen öğrenci okuyucularımız hurda bir daktiloyu sizinle buluştursa bu onlar için daha hesaplı bir yol olur mu?

Daktilo satın almayı düşünen öğrenciler satın almadan önce daktilo resimlerini bana gönderebilirlerse uygun olup olmadığı hakkında bilgi verebilirim. Daktiloyu görmeden bir şey söylemek doğru değildir. Bazı daktilolar yapılamayacak kadar kötü durumda olabilirler. Tamir masrafı daktilonun değerini geçebilir.

  1. Daktilo bakımı için tavsiyeleriniz neler? Bir daktilo kullanıcısı en çok neye dikkat etmelidir?

Daktilo bakımının nasıl yapıldığını anlatan bir videom var. Videoyu izleyerek daktilonun bakımını yapabilirler. Daktiloyu nemden, tozdan, sıcaktan korumamız, düşmemesine dikkat etmek ve makine yağı dışındaki yağlarla yağlamamak gerekir.

  1. Peki, son olarak okuyucularımız sizi Eyüp’teki dükkanınızda hangi günler ve saatler bulabilir? 

Daktiloların bakımını, tamirini yaptırmak, şeridini değiştirmek, daktilolar hakkında bilgi almak, dükkânda bulunan antika makineleri ve daktiloların nasıl tamir edildiğini görmek ya da sohbet etmek isteyenler her gün her saatte gelebilirler. Gelmeden önce telefon etmeleri yeterli olur.

SÖYLEŞİ: SU KARATAŞ

Abone Ol

Yeni sayılarımızdan haberdar olmak için
ücretsiz abone olabilirsiniz.